Makrome İpi ve Malzemeleri
Dokuma ve örgü olmadan, farklı bir düğümleme tekniği kullanılarak elde edilen makrome tamamıyla el ile yapılan bir sanatı temsil eder. Bir zanaat olan makrome işlemeciliği yüzyıllardır kullanılan bir teknik olmakla birlikte günümüzde de dekoratif ürünlerin ortaya konmasını sağlayan bir hobi halini almış durumda. Antik bir sanat olarak bilinen makromenin tarihi Asur ve Babil zamanında başlıyor. Asur ve Babil medeniyetleri ile Çin ve Mısır uygarlıklarında da giysilerde, duvar süslemelerinde ve dekorlarda kullanılan makrome yöntemi 13. yüzyılda Arap dokumacılar tarafından geliştirildi. Yani kültürümüze çok da uzak olmayan makrome yöntemi sanıldığı gibi geçmişte sadece dekoratif amaçlı kullanılmamış. Makromenin asıl kullanım amacı daha çok pratik bir çözüm sunmasıyla ilgili. Yani yapılan ürünün ucuna atılan düğümle sökülmenin önüne geçmek makromenin asıl ortaya çıkışının hikayesi. Ama bu düğümlerin çok estetik bir görünüm sunduğu da aşikâr. Arapların İspanya’yı keşfiyle Avrupa’ya yayılan makromenin yolculuğu 1970’lerde giyim ürünlerine sirayet etmesi ile başka bir rotaya ulaşmış. Bu dönemde moda olmayı da başaran bu el sanatı ürünleri şimdi de Retro esintileri tekstil ürünlerine, giysilere ve ev dekorasyonlarına yansıttığı için çok seviliyor.
Makrome Nasıl Yapılır?
El işi yapmayı sevenler ve yeni bir hobiye sahip olmak isteyenler için en kolay ve en keyifli etkinlik makromedir. Makrome el yeteneği gerektirdiği gibi düğüm tekniğe hâkim olarak ve üzerinde pratik yaparak da kendinizi geliştirebileceğiniz bir uğraştır. Makrome yapmanın temeli düğüm atma tekniklerini öğrenmekten geçer. Makromede ilk adım yapacağınız objeye uygun kalınlıkta ve yapıda bir makrome ipi edinmektir. Örneğin küçük bir anahtarlık ya da küpe yapmak için 1 ya da 2 mm makrome ipi seçerken cüzdan yapabilmek için 3 mm makrome ipi tercih etmenizin uygun olduğunu bilmelisiniz. Saksılık, kapı süsü ve salıncak gibi daha büyük ve sağlam objelerde ise kalın ve burgusu fazla olan ipleri kullanın.
İp seçiminden sonraki adımda ise yapacağınız objeyi belirlemektir. Makrome yapmaya yeni başlayanlar için bu objelerin basit olanları tavsiye edilir. Ne yapacağınızı da biliyorsanız artık düğüm atmaya başlamak için halka ya da ahşap makrome çubuğu gibi bir materyale sahip olmanız şarttır. Bu aparatlar makrome ipinin gergin kalmasını sağladığından düğümleri düzgünce atabilir ve ortaya kusursuz bir obje çıkarabilirsiniz. Makrome ipini ikiye katlayıp bir düğümle tahta çubuğa, kasnağa ya da halkaya sabitledikten sonra düğüm tekniklerini belirlemeniz gerekir.
Makrome Düğümü Çeşitleri
Makromenin yapılışında farklı düğüm çeşitleri bulunur. Bu düğümler ortaya çıkan deseni belirler. Makrome düğümlerinden en fazla tercih edileni kare düğümdür. Çift düğüm adını da alan kare düğüm yapımında dört iplikle çalışılması gerekir. Kare düğümde makrame tahtasına sabitlenen ip dörde ayrılır. Makromenin iskeletini oluşturan ortadaki iki ip birleştirilir. Sağda ve soldaki ipler ise düğüm atmak için kullanılacaktır. Düğüm atmaya başlarken en sağdaki ip ortadaki iki ipin üzerinden alınır ve altından geçirilir ve boşluktan çıkarılarak dıştaki ip çekilip düğüm tamamlanır. Aynı şekilde soldaki iple de işlem yapılır.
Bir diğer düğüm tekniği de sarma düğümdür. Bu yöntemde de makrome ipinin ortadan ikiye katlanıp makrome tahtasına sabitlenmesi gerekir. Sarmal adından da anlaşılacağı gibi bu teknikte makromenin spiral şeklini alması yani, kedi merdiveni gibi dönerek inmesi hedeflenir. Bunun için kare tekniği tek taraflı olarak uygulanır. Eğer hem sağdaki ipten hem de soldakinden düğüm atarsanız makromeniz düz olacaktır. Ama tek bir yönden düğüm atmak ortaya sarmal bir görüntü çıkmasını sağlar.
Makrome Malzemeleri
Her el işi etkinliği gibi makrome yapımı için de makrome ürünleri edinmek gerekir. Makrome için gerekli malzemeler öncelikle makrome ipliği çeşitleridir. Makrome ipi olmadan bu sanatı gerçekleştirmeniz mümkün değildir. Makrome yaparken mutlaka ipi belirli bir yere sabitlemeniz gerekir. Bu sabitlenen yer düz bir silindir olmalıdır ve ipin gergin durmasını sağlar. Bu aparatlar tahtadan üretilir ve ahşap makrome çubukları olarak adlandırılır. Makrome yapmak için gerekli malzemelerden bir diğeri de tahta halkalar olmaktadır. Tahta halkalar makrome modelinin arasında desen ve geçiş yapmak için kullanıldığı gibi makromeyi duvara ya da askılıklara asmak için de ideal ürünlerdir. Aynı zamanda bir kasnak görevi gören tahta makrome halkaları sabitlenerek ahşap makrome çubuğu gibi de kullanılabilir. Makrome kasnakları ve tahta makrome halkaları çeşitli boyutlarda ve şekillerde dizayn edilir. Bu da makrome işi ile farklı pek çok dekoratif ürün yapmanızı sağlar. Ahşap makrome malzemeleri olan halkaların yanında dayanıklı metallerden üretilen metal halkalar da makrome yapımının yardımcı malzemeleri arasında yer alır. Metal aparatlarda kalp, yıldız, ay ve bulut gibi çeşitleri desenleri bulmanız mümkündür. Düz halkalar ile oval olanlar genellikle makrome ile işlenerek ayna yapımının alt yapısını oluştururken, diğer figürler başka nesne ve dekoratif süslerde kullanılır. Makromeden en çok yapılan düş kapanları, kapı süsleri, saksılıklar ve anahtarlıklar olmaktadır. Tüm bu nesnelerin asılması ve kolayca taşınması için kancalara ve benzeri aparatlara ihtiyacınız vardır. Özellikle makrome anahtarlıklar için Hobipop’un makrome malzemeleri arasından makrome anahtarlık ipi ve anahtarlık kancaları çeşitlerini de satın alabilirsiniz.
Makrome İp çeşitleri
Makrome ipler temel olarak iki çeşide ayrılır. Bu ayrımın esası iplerin doğal ya da sentetik olması ile ilgilidir. Polyester makrome ipi sentetik ipler sınıfına girer. Makrome yapmak için kullanılan doğal iplere ise pamuk makrome ipi denmektedir. Özellikle pamuk makrome iplerinde büküm özelliğine rastlanır. Bu da büküm makrome ipi çeşitlerinin ortaya çıkması anlamına gelir. Büküm makrome ipleri ipin kaç kordondan oluştuğunu belirtir. Eğer ip tek bir kordondan oluşuyorsa tek büküm iptir ve üretilirken makinede bir kez bükülmüş demektir. Yani birden fazla ip birlikte tek bir kez makine tarafından döndürülüp bir bütün oluşturmuştur. Tek büküm makrome ipi bu özelliği sayesinde taranabilen makrome ipi çeşitleri arasına girer. Bu tek büküm makrome iplik çeşidi taranabilir makrome ipi olduğu için püskül görünümü elde edilmesi kolaydır. Çift kordonlu yani çift büküm iplikler ise daha sert oldukları için taranmaları zordur ve bu tip iplerden püskül oluşturulması öngörülmez.
Bir diğer makrome ipi çeşidi ise burgulu olanlardır. Burgulu iplerde birden fazla ince makrome ipinin bir araya getirilmesi esastır. Burgulu makrome iplerini de tarayarak açmak ve püskül oluşturmak mümkündür.
Makrome ipleri genellikle tek renk olarak kullanılır. Fakat bu iplerin renkli çeşitleri de vardır. Renkli makrome ipi modelleri ile daha canlı ve eğlenceli ürünler ortaya çıkarabilir, simli makrome ipi çeşitlerini kullanarak oluşturacağınız objeye ışıltı katabilirsiniz.
Kalınlıklarına Göre Makrome İplikleri
Makrome iplerinin kalınlıkları 1 ila 2 milimetreden başlar. 1 ve 2 mm makrome ipi çeşitleri makrome küpe malzemeleri ile makrome anahtarlık malzemeleri arasında yer alır. Çünkü bu ipler ince olduğu için küçük materyaller yapmaya uygundurlar. Bu ölçülere sahip iplerde makrome yöntemi ile minik düş kapanları, emzik ve gözlük zincirleri, toka ve anahtarlık yapılabilir. Makrome ipi 3 mm ise yine küçük dekoratif ürünler elde etmeniz mümkündür. Daha büyük motifler yapmak için ise 4 mm makrome ipi ile 5 mm makrome ipi kullanmanız gerekir. Bu ipler genellikle makrome tepsi malzemeleri ile makrome terlik malzemeleri içinde yerlerini alırlar. Makrome iplerinin kalınlıkları ne kadar artarsa daha büyük ve ve daha sağlam ürünler ortaya çıkarabilirsiniz. Örneğin makrome çanta yapımı için kalınlıkları 5 milimetrenin üzerinde ipler kullanmanız şarttır. Bunun nedeni ipin çanta içine koyulan ağırlıkları taşıyabilmesidir. Ayrıca 20 milimetreden 2 santimetreye kadar çıkan kalınlıklarda makrome ipleri de bulunmaktadır. Bunlarda ise saksılar ve hatta bebek salıncakları ve yapılabilir. İnce makrome ipi modellerinin dışında kalan kalın makrome ipi, makrome halat ip çeşitlerindendir ve oldukça sağlamdırlar.